برنامه ثبت بیماری ها و پیامدهای سلامت (رجیستری)

معرفی

ثبت بیماری‌ها و پیامدهای سلامت (رجیستری Registry) عبارت است از جمع‌آوری مستمر و نظام‌مند اطلاعات کلیه افراد در یک جمعیت مشخص که برای آن‌ها یک بیماری یا رویداد بهداشتی خاص تشخیص داده شده است. بدیهی است فرایند مورد نظر در مدت زمان معین و از پیش تعریف شده انجام می‌گیرد و هدف آن، ایجاد منبع قابل اعتماد اطلاعات از بیماری/ رویداد بهداشتی در جامعه جهت پژوهش‌های بیمار محور و اقدامات موثر بهداشتی درمانی است. ثبت بیماری/ رویداد بهداشتی دارای دو فرایند اصلی و حمایتی است.

فرایند اصلی یک برنامه ثبت

1. شناسایی بیمار/ مورد بهداشتی
2. جمع‌آوری اطلاعات از بیمار/ مورد بهداشتی
3. ثبت اطلاعات در سامانه مربوط به ثبت
4. کنترل کیفی و پالایش اطلاعات
5. تحلیل و تدوین گزارش
6. استفاده از اطلاعات حاصل از برنامه ثبت در تحقیقات علوم پزشکی

فرایندهای حمایتی یک برنامه ثبت

1. منابع انسانی مورد نیاز
2. آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی و کارشناسان برنامه ثبت
3. تامین ابزار و تکنولوژی لازم
4. تامین منابع مالی
5. حاکمیت و مدیریت برنامه ثبت

مشخصات مجری برنامه ثبت

مجری برنامه ثبت، شخص حقیقی یا حقوقی است که توانمندی تدوین و اجرای یک برنامه ثبت را با مشخصات کامل برنامه ثبت و رعایت استانداردهای بین‌المللی در خصوص بیمار/ مورد بهداشتی داشته باشد.

تفاهم‌نامه برنامه ثبت

به منظور شبکه‌سازی و توسعه ثبت به سایر دانشگاه‌ها/ مراکز، تفاهم‌نامه برنامه ثبت فی‌مابین شخص حقیقی/ حقوقی مجری برنامه ثبت و شرکای برنامه ثبت منعقد می‌گردد. توجه به موارد زیر در تفاهم نامههمکاری ثبت  ضروری است:

1. مالکیت اطلاعات حاصل از برنامه ثبت
2. سهم همکاران برنامه ثبت در بهره‌برداری از اطلاعات
3. مالکیت معنوی گزارشات و مستندات منتشر شده از برنامه ثبت
4. زمان انتشار گزارش از برنامه ثبت
5. حامیان مالی برنامه ثبت
6. تعهدات فی‌مابین بین مجری برنامه ثبت با حامیان مالی برنامه ثبت

موفقیت برنامه ثبت

یک برنامه ثبت در صورتی موفق خواهد بود که ارتقاء فاز از راه‌اندازی به توسعه، و از توسعه به بهره‌برداری را در خصوص ثبت بیماری/ رویداد بهداشتی مورد نظر به انجام برساند:

فاز اول، شروع برنامه ثبت:

1. تهیه پروپوزال برنامه اجرائی و عملیاتی ثبت
2. تدوین راهنما و فرم‌های استاندارد
3. ایجاد بانک اطلاعاتی معتبر جهت ثبت اطلاعات
4. جلب همکاری محققین حقیقی یا حقوقی داخل و خارج کشور
5. شروع برنامه به صورت پایلوت و جمع‌آوری اطلاعات

فاز دوم، استقرار برنامه ثبت:

1. تداوم جمع‌آوری اطلاعات
2. کنترل کیفی اطلاعات
3. تهیه گزارش سالانه

فاز سوم، توسعه برنامه ثبت:

1. تداوم جمع‌آوری اطلاعات
2. استفاده از اطلاعات به منظور پژوهش‌های علمی و کاربردی
3. استفاده از اطلاعات حاصل از برنامه ثبت در امور اجرایی و سیاست‌گذاری
4. انتشارگزارش‌های دوره‌ای

راه اندازی برنامه ثبت:

1. تدوین پروپوزال برنامه ثبت بر اساس فورمت ثبت اطلاعات داده‌های پژوهشی
2. کسب مجوز از شورای پژوهشی دانشگاه
3. کسب مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه
4. قرارداد و تأمین اعتبار مالی برنامه

توسعه برنامه ثبت:

1. ساخت نرم‌افزار جمع‌آوری داده
2. اجرای پایلوت و جمع‌آوری اطلاعات
3. گزارش کنترل کیفی

بهره برداری از برنامه ثبت:

1. جمع‌آوری اطلاعات و تهیه گزارش سالانه
2. شبکه‌سازی و توسعه ثبت به سایر مراکز
3. استفاده از ثبت در پژوهش
4. استفاده از ثبت در امور اجرایی و سیاستگذاری